Bergen op Zoom heet Krabbegat tijdens carnaval/Vastenavond. De naam Krabbegat stamt uit de 19e eeuw. Het verwijst naar de meekrap die vroeger veel in Bergen op Zoom en omstreken werd verbouwd. De meekrap is een plant die behoort tot de sterbladigenfamilie. Deze plant werd verbouwd als grondstof voor rode kleurstof. Het plaatselijke Vastenavond symbool van Bergen op Zoom is niet deze plant, maar het dier.
In 1946 zag De Stichting Vastenavond het levenslicht. Zij waren tegen het woord ‘carnaval’, vandaar de keuze voor Vastenavond. De Stichting Vastenavond heeft samen met de ‘Grote Raad’ de leiding over de gehele viering in Bergen op Zoom. De gemeenteraad wordt de ‘Kleine Raad’ genoemd tijdens Vastenavond. Een ander woord wat ook veel gebruikt wordt voor de ‘Grote Raad’ is ‘De Leutige Ploeg.’ De aanvoerder van deze Leutige Ploeg is de ‘Gróótste Boer.’
De maskerade in Krabbegat is uniek, vrijwel iedereen die met de organisatie te maken heeft doet aan maskerade. Er zijn in Bergen op Zoom een viertal belangrijke figuren, namelijk de prins, nar, de gróótste boer en de Steketee. De Steketee is de ordebewaker. Ook hebben deze belangrijke figuren allemaal een adjudant. Zodra dit gezelschap zich verplaatst per auto, moet de auto ruimte bieden aan 9 personen (inclusief chauffeur). Volgens traditie moet het vervoermiddel paars zijn. De boereploeg wordt verplaatst in een paarse dubbeldekker.
De 11e van de 11e is in Krabbegat een belangrijke datum. De Boereploeg komt rond 19:00 uur samen en daar wordt traditiegetrouwd in de Sint Maartenschouw bij hotel de Draak het aardappel loof verbrand. Het carnavalsvuur wordt ontstoken en hiermee wordt de fakkel aangestoken. Met deze fakkel wordt de pieterolielamp aangestoken. Samen wordt er vervolgens een lied gezongen, genaamd ‘Kom boere gif mekaar ‘n ‘and.’ Vervolgens gaat het gezelschap naar een feestadres waar de prins, nar, gróótste boer en steketee worden gekozen of herkozen. Ook nieuwe leden van de stichting worden hier verwelkomd.
Vervolgens gaat het gezelschap naar het standbeeld ‘Geit van Mie d’n Os.’ Hier worden 11 fakkels aangestoken met de pieterolielamp. De Gróótste Boer legt om 23:11 uur een eed af en zweert op carnavaleske wijze dat er goed Vastenavond zal worden gevierd. De prins schiet vervolgens een groen lichtkogel af en vanaf dat moment staat het sein op ‘groen’ voor een veilige viering van het feest. Bij deze gebeurtenis zijn duizenden Krabben aanwezig. Na deze start op 11-11 duurt het tot drie weken vóór Vastenavond, dat het feest losbarst. Het feest barst los met het Neuzenbal. Op deze avond maakt de prins het nieuwe vastenavendsliedje bekend. Alle aanwezigen dragen lange neuzen bij deze gebeurtenis. De prins legt vervolgens zo’n 80 bezoeken af. Ook veel bouwgroepen in bouwhal Halwana worden hierbij niet vergeten.
Één week voor carnaval vindt het evenement ‘Tusse De Schuifdeure’ plaats. Deze theatervoorstelling wordt ook uitgezonden op ZuidWest TV.
Krabbegat kent de Vastenavendkrant. Hierin staat het programma tijdens Vastenavend. In 2021 verscheen de 74e editie van deze krant.
De vrijdag voor Vastenavend nodigt de prins ’s avonds al zijn boeren uit op zijn Hof. Ook de burgemeester en commissaris van de politie (beide in boerenkleding) zijn ook aanwezig. Er vinden voordrachtjes plaats. Om middernacht geeft men elkaar kruiselings de hand en wordt er wederom het lied ‘Kom boere gif mekaar ’n and’ gezongen.
Op de zaterdag voor Vastenavond komen de prins en zijn gevolg om 14:22 uur aan op het station. Vervolgens gaan zij in optocht naar het podium voor het stadhuis. Daar geeft de burgemeester de stadssleutel af, doet zijn deftige jas uit en zet zijn boerenpet op. Op deze middag maakt de Gróótste Boer ook de ‘Ellef gebooje’ voor de Berregse Vastenavend bekend. Wie zich aan deze geboden houdt, zal een mooie Vastenavond beleven.
Een regel die bij elke Krab zal blijven hangen, is: ‘Ge mot oe nie t’ uis voele agge t’ uis zijt en oew eige t’ uis voele agge nie t’ uis zijt.’
Vervolgens houdt de Grootste Boer een politiek praatje en praat hij de prins bij over wat er zich heeft afgespeeld het afgelopen jaar in Bergen op Zoom. Om 18:00 uur volgt de boerenmaaltijd in de Markiezenhof, waarbij ook de Kleine Raad aanschuift met een aantal belangrijke inwoners.
Zondag van 13:00 tot 19:00 uur vindt het Dweilbandfestival plaats. Er doen hier zo’n 35 orkesten aan mee en duizenden Krabben zijn aanwezig. Vervolgens is om 19:30 uur de prijsuitreiking op de Markt.
Op maandag om 9:45 uur verzamelen de prins en zijn gevolg zich om de bejaarden te bezoeken. Er worden dan tulpen, fruit en worstenbroodjes uitgedeeld. Ook zieken worden bezocht.
Maandag is ook de dag van de kindercarnaval. Om 14:22 uur voeren kinderen voor het stadhuis een soort toneelstuk op waarbij de prins voor verassingen zorgt. Vervolgens wordt er gedweild. Met andere woorden: van café naar café getrokken.
Dinsdag is de optochtdag in Krabbegat. Om 13:30 uur begint de optocht. De Bergse optocht is een schitterend gebeuren met prachtige wagens. ’s Avonds is de slotceremonie in het partycentrum de Stoelemat. De burgemeester in burger krijgt dan weer de sleutel van de stad terug. Tot 23:30 uur kunnen de Krabben nog blijven feesten en leut maken. Na 23:30 uur begeven zich veel feestvierders naar het beeld van Wana; de heks van Reimerswaal. Die heeft een kraai in haar hand. De prins laat de kraai van de stok vallen en alle aanwezigen zingen dan: ‘Moeder, onze kraai is dood.’ Daarna worden vijf schoten gelost en Bengaals vuur ontstoken. Dit lijkt op een soort heksensabbat. De feestgangers voeren nog een zevensprong uit en zingen voor de laatste keer het carnavalslied van het seizoen. Vanaf dat moment wordt Krabbegat weer Bergen op Zoom.
